Zowel als manager en controller maar ook als musicus en moeder stel ik mij regelmatig de vragen: Hoeveel vertrouwen kan ik hebben/geven? Hoeveel control moet ik toepassen? Het blijkt een continue afweging en zoektocht naar de juiste maat.
Met veel belangstelling heb ik dan ook de veldgids vertrouwen “Alles onder controle?” van Frans de Jong en Angela Riddering gelezen. Wat mij betreft een aanrader voor ons managers: van teamleider tot directeur.
Maar ook voor ons als mens nuttig om op jezelf te projecteren: Hoeveel grip vind je prettig op je eigen leven? Ben je zelf wel te vertrouwen door jezelf? Doe jij nu altijd wat je zelf verwacht? Hoe kijk je met jouw ogen naar de wereld om je heen? Welk ‘vertrouwen-control-landschap’ zie je zelf het liefst? Je persoonlijke voorkeur en risicobereidheid heeft invloed op de mate aan ‘vertrouwen’ en ‘control’ die je bereid bent om in te zetten.
Wat betekent vertrouwen en control?
Vertrouwen is persoonsgebonden en kan kort omschreven worden als ‘maatstaf voor het geloof in de eerlijkheid en aardigheid van de ander’ en ‘geloven dat de persoon die men vertrouwt zal doen wat men van hem verwacht’. *2
Control is gericht op systemen en feiten, ‘gaat over grip krijgen (en houden) op de zaak. Dat is dus een tandje intensiever dan controle. Met control wil je vooraf de boel inregelen, en ook achteraf checken of het heeft gewerkt zoals je wilde. Dat leidt tot voorspelbaarheid in de samenleving, in de organisatie, in je team en je huishouden.’*1
Waarom vertrouwen en control los van elkaar koppelen?
Als je iemand niet vertrouwt, heb je niet automatisch grip op de zaak. Als je niet hebt geïnvesteerd in control, vertrouw je niet automatisch iedereen.
Tegenover ‘control’ staat dus niet ‘vertrouwen, maar gewoon ‘geen control’. Tegenover ‘vertrouwen’ staat niet ‘control’, maar gewoon ‘geen vertrouwen’. *1
Welk ‘vertrouwen-control-landschap’ is het meest effectief?
Dit is altijd situatieafhankelijk en continu aan verandering onderhevig. Dus maatwerk!
Het is dan ook goed mogelijk om veel vertrouwen te hebben maar ook veel control toe te moeten passen. Maar er bestaan ook situaties waarin toepassing van weinig vertrouwen en weinig control een verantwoorde strategie kan zijn. Frans de Jong en Angela Riddering hebben een matrix opgesteld met 4 landschappen waarbij elk landschap een bepaalde strategie uitbeeldt:
- De rivierdelta: laag control en laag vertrouwen. Je weet niet wat er gaat gebeuren en er zijn geen kaders – wel een omgeving waarin veel gebeurt.
- De steile berg: laag control en hoog vertrouwen. Je moet veel kunnen improviseren, maar wel op je spullen en mede-bergbeklimmers kunnen vertrouwen.
- De vallei: hoog control en hoog vertrouwen. Lekker overzichtelijk, comfortabel, maar de storm kan zomaar opsteken.
- De hoogvlakte: hoog control en laag vertrouwen. De zon schijnt overal, heel overzichtelijk en stabiel. Je ziet ieder grassprietje, maar snelle verandering is onmogelijk.
‘Wezenlijk is de match tussen omgeving en het individu, het team, de organisatie. Als de omgeving verandert kan dat aanleiding zijn om een wandeling te ondernemen naar een ander landschap. Als de turbulentie toeneemt is het onverstandig om in een vallei te blijven bijvoorbeeld. Maar de flexibiliteit van de delta is, als een organisatie in rustig vaarwater komt, vaak inefficiënt – en dan is een wandeling richting hoogvlakte of steile berg te overwegen.’ *1
Wanneer is investeren in ‘gezond wantrouwen’ op zijn plaats? Wat zijn de ‘doodzonden van control’? In mijn volgende blogs ga ik hier verder op in.
Inzicht in de fase waarin een organisatie zich bevindt, de risico’s en valkuilen maken het mogelijk om ‘gezond wantrouwen’ en ‘control’ bewust en effectief toe te passen. Ik ga schuif graag bij u aan. Samen van inzicht naar control.
*1: “Veldgids Vertrouwen – Alles onder controle?” van Frans de Jong en Angela Riddering; *2: https://nl.wikipedia.org/wiki/Vertrouwen
Mail of bel mij vrijblijvend.
Claudia Witlam
info@amfsupport.nl
www.amfsupport.nl
06 16670364